Van alle malawi cichliden heeft Pseudotropheus saulosi het kleinste leefgebied. Ps. saulosi komt alleen voor ter hoogte van Taiwan Reef, een onderwaterberg (rif), gelegen op 9 kilometer noord-west van het eiland Chisumulu. Taiwan reef, ook wel 'Taiwanee reef' genoemd, betekent in het Chichewa (de lokale taal van Malawi) 'verloren kind'. Deze fraaie Mbuna is in juni 1989 op Taiwan reef ontdekt op een expeditie van Ad Konings en Walter Dieckhoff. Zoals voor hen gebruikelijk was, maakten Koning en Dieckhoff daarbij gebruik van een boot en medewerkers van de in Malawi gevestigde vis-exporteur Stuart Grant. Ondanks barre weersomstandigheden en een levensgevaarlijke stroming, slaagde Stuart Grant’s medewerker Saulos Mwale er als enige in om op 20 juni 1989 enkele van deze schitterende toen nog onbekende cichliden boven water te halen. In de 1e druk uit 1989 van “Malawi cichlids in their natural habitat” maakt Ad Konings melding van deze nieuwe soort die hij “Pseudotropheus species Taiwan” noemde. Echter, al minder dan één jaar later, in 1990, wordt deze nieuwe soort door Ad Konings nader omschreven en definitief vernoemd naar Saulos Mwale, dit vanwege diens heldhaftige duik van die 20e juni 1989 om de soort voor de liefhebberij te bemachtigen. (Saulos Mwale is helaas op 1 april 1996 overleden aan de gevolgen van Aids, tot die tijd was Saulos hoofd van het duikteam van Stuart Grant en was tevens manager van het vangstation van Stuart Grant op Malawi) . Meteen in 1989 was het Stuart Grant duidelijk dat deze nieuwe soort een ongekend mooie cichlide was, een parel die in de aquariumliefhebberij gretig aftrek zou vinden. Door Stuart Grant werd op zijn erf in Salima een houten boot gevuld met water om daarin massaal met saulosi’s te kweken. Zijn bedoeling was om de soort in de liefhebberij te introduceren door in één keer honderden nakweek Saulosi’s op de markt te brengen. Tot die tijd had Stuart Grant al vaak meegemaakt dat Europese kwekers wildvang van nieuwe soorten bij hem kochten, en de kwekers hiermee naam maakte en de nakweek voor veel geld verkochten. Dit waren dingen die Stuart Grant graag op zijn eigen conto had geschreven. Met de Saulosi wilde Stuart het dit keer dan ook anders doen. Ook wilde Stuart Grant de regering van Malawi laten zien dat hij niet alleen vissen uit het meer wegnam, maar deze zelf ook nakweekte. Daarvoor bouwde Stuart Grant in 1990 een groter vishuis met vele volumneuze betonnen (kweek)putten. Zijn plan van een massale nakweek van de saulosi slaagde echter maar gedeelteijk want hoe absurd dit ook mag klinken, is het in Malawi niet eenvoudig om Malawi cichliden te kweken. Het kan ‘s-nachts zo koud zijn, dat de warmte behoevende malawi cichliden in onverwarmde basins de lust tot kweken al snel vergaat. Tevens is op winderige dagen het water bij Kambiri Point zeer troebel en voor Stuart Grant onbruikbaar om daar zijn kweekbasins mee te vullen. Al met al werd Pseudotropheus Saulosi in 1990 toch door Stuart Grant op de markt gebracht. In de aquariumwinkels bedroeg de prijs doorgaans 50 US dollar voor een koppel, een verkoopprijs welke in de daarop volgende jaren nauwelijks zou wijzigen. Ook de afgelopen jaren bedroeg de prijs in de Nederlande en Duitse speciaalhandel € 50 a € 65 voor een wildvang koppel en € 35 voor een nakweek halfwas koppel. (Stuart Grant is helaas op 70 jarige leeftijd op 11 oktober 2007 in Malawi overleden aan een hartaanval. Zijn visvang- en exportbedrijf in Malawi wordt sindsdien voortzet door zijn aangehuwde zoon). In het aquarium is Ps.saulosi een zeer attractieve Mbuna. Ps. saulosi heeft een maximale lengte van 8 cm en behoort tot de kleinere blauw gestreepte Mbuna’s. Overigens zijn alleen de mannetjes blauw met verticale zwarte strepen, de vrouwtjes zijn egaal oranje-geel, exact de kleur van het doosje van de vroegere Kodak fotorolletjes. Ondanks zijn geringe lengte is het mannetje uitstekend in staat om grotere vissen te verjagen. In zijn natuurlijke leefomgeving leven de mannetjes solidair en vormen de gele exemplaren (vrouwtjes en nog niet ingekleurde mannetjes) groepen van 50 of meer exemplaren. Mannetjes houden een territorium bezet van 2 bij 2 meter, hetgeen uitzonderlijk groot is voor een kleine Mbuna. Dit territorium ligt doorgaans rond een steen en wordt vrijwel nooit door het mannetje verlaten en fel verdedigd tegen andere mannetjes en indringers. Alleen mannetjes die erin geslaagd zijn een zulks een territorium veilig te stellen, zijn volledig op kleur. Een dergelijke mannetje laat met deze ‘broedkleuren’ aan vrouwtjes weten dat hij erin geslaagd is een paaiplaats te hebben veilig gesteld.